کډوال او د بشر دوستانه وضعیت لرونکي حق لري چې د بلغاریا وګړو ته ورته کار وکړي. دوی کولای شي په بلغاریا کې د کارت ښکاره کولو او اجازې پرته کار وکړي.نوټ: تاسو د قبولۍ د مخه حتی د کار بشپړ حقونه لرئ. پناه غوښتونکي کولای شي د خپلې پناه غوښتنې د ثبت کولو درې میاشتې وروسته د کار تړون لاسلیک کړي. د وخت دغه موده د پناه غوښتنې د ادعا کولو د ثبت نیټې په اساس شمیرل کیږي چې ستاسو د ثبت کولو کارت کې ښودل شوي. د دې چارې د ترسره کولو لپاره، د مهاجرینو لپاره د بهرنیو چارو وزارت ستاسو د کار کولو د حق په اړه رسمي اجازه جاري کوي.
.1د کار د قراردادونو ډولونه
د کار دوه ډولونه شتون لري: کار او ملکي قرارداد.د کار قرارداد دايمي (غیرمستقیم) دی او یا د یوې ټاکلې مودې لپاره او یو شمېر ټولنیز حقونه تضمینوي (لکه د ګومارل شوي اندازه میاشتنۍ معاش او کاري ساعتونه، ټولنیزې او روغتیا بیمې، کلنۍ خساره، د بیکارۍ په صورت کې) .د ملکي قرارداد پایله د یوې ځانګړې دندې پلي کولو لپاره پای ته رسیدل دي. پیسې عموماً د دندې د پای ته رسیدو څخه وروسته وي. کاري ساعتونه نه دي ټاکل شوي او د شخصي ترتیباتو تابع دي. دا ډول قرارداد د ټیټې کچې محافظت وړاندې کوي، مګر د کارګر لپاره د لوړې کچې (د بیلګې په توګه، نه د کار کولو وخت، کارځای تنخواه او د کلني رخصت دوره شتون لري)
- 2. د دندې موندنه
تاسو کولای شئ د مختلف چینلونو له لارې د کار ادارو، انلاین پلیټ فارم، شخصي استخدامولو ادارو، غیر دولتي موسسو په مرسته د کار کولو لټون وکړئ. بلغاریا د کاري ځواک نشتوالی تجربه کوي او په نتیجه کې یې، ډیری شرکتونه د مهاجرینو او بشري حالت ساتونکو په ګمارلو کې لیوالتیا لري.ډیری ګمارونکي لږ تر لږه د بلغاریايي ژبې په اساسي پوهې ټینګار کوي. دوی د تعلیمي ډیپلومو او سندونو اړتیاو سره سم انعطاف ښکاره کوي چې مخکینی وړتیاوې ثابتوي او ډیری وختونه د انتخابي پروسیجر پر مهال د مهارتونو ازموینه غوره کوي. ډیری کارمندان د ابتدايي ګمارنې په لومړیو اونیو کې روزنه ورکوي، ځینو ته حتی د بلغاریا د ژبې کورسونه چمتو کوي.د کارمندانو ډیرې مهمې اړتیاوې د دوی د ګمارونکو څخه د نوي مهارتونو زده کړې او پراختیا لپاره روانوالی او هڅونې دي.
2.1. د کار ادارې
یو ځل چې تاسو د بلغاریا اسنادو ولرئ او تاسو وغواړئ یو کار ومومئ، تاسو کولای شئ د خپل دايمی یا اوسني آدرس سره سم د کار په دفاترو کې د بیکار په توګه ځان راجستر کړئ. دا راجستر وړیا ده او کوم تکلیف نلري، مګر د میاشتني ټولنیزې مرستې د غوښتنلیک لپاره یو اړین شرط دی (د ټولنیز ګټې IX برخې وګورئ.).نوم لیکنه به شخصاً ترسره کیږي. د بلغاریا د وینا کوونکي د موندلو په اړه غور وکړئ چې تاسو کولای شئ د غوښتنلیک ډکولو او د کار په اداره کې ستاسو په تعلیمي او مسلکي پس منظر بحث وکړئ. تاسو د ټولو شته تعلیمي او مسلکي سندونو سره یو ځای په بلغاریایي ژبې د هغوی ژباره هم راوړئ. کله چې راجستر شوئ، تاسو د کار لپاره د انفرادي کاري پلان پر بنسټ چمتو یاست او تاسو حق لرئ د هغو شرکتونو څخه د کار وړاندیزونه ترلاسه کړئ چې د کارګر دفتر سره یې فارمونه راجستر کړي دي. تاسو حق لرئ چې د مسلکي روزنې لپاره پروګرامونو کې شامل شئ.په هغه وخت کې چې تاسو د کار د ادارې سره راجستر شوي یاست، نو تاسو باید په منظم ډول د هغې د انفرادي کاري پلان مطابق د هغې د راجستر کارت وګورئ). که تاسو ته د کار د دفتر ته د تعریف شوې مناسبې دندې وړاندیز کوئ، نو تاسو باید د وړاندیز په 14 ورځو کې د پیل کولو لپاره چمتو شئ. که نه، ستاسو نوم لیکنه پای ته رسیدلې ده. تاسو کولای شئ له 6 میاشتو وروسته بیا نوم ثبت کړئ.نوټ: د کارګرانو دارې د کډوالو د ګمارنې او روزنې لپاره ځانګړي پروګرامونه لري. هر هغه شرکت چې غواړي د کارګرانو د دفتر له لارې د کډوال یا د بشردوستانه موقف لرونکي په دنده وګوماري، کیدای شي خپل معاش د یوه کال لپاره د کارګر ادارې له لارې ترلاسه کړي. هغه کسان چې په تیرو کلونو کې یې تحفظ (قبولي) ترلاسه کړې وي په دې پروګرام کې د ګډون حق لري. ډاډ ترلاسه کړئ کله چې تاسو نوم لیکنه وکړئ د دې پروګرام په اړه پوښتنه وکړئ.
2.2 آنلاین پلیټ فارمونه
د کډوالو او لیوالو کارمندانو سره د اړیکو لپاره یو ځانګړی خدمت دی: www.refugeeocean.com. هلته د شرکتونو لخوا د دندې اعلانونه ثبت او راجستر دي. دا ویب پاڼه په بیلابیلو ژبو کې شتون لري. د دندې لپاره ترټولو مشهورې ویب پاڼې چې د بلغاریا وګړي یې معمولاً کاروي عبارت دي له:
تاسو باید نوم لیکنه وکړئ، د CV چمتو کول، غوره دنده انتخاب کړئ او درخواست وکړئ. د موقف پر بنسټ، د هڅونې لیک هم ضروري وي. هغه کارمندان چې ستاسو د ګمارولو او یا غوښتنلیک لیوالتیا لري ستاسو په CV کې چمتو شوي تماسونو له لارې تاسو سره اړیکه نیسي.
3.2 د شخصي ګمارنې ادارې
د ګمارنې داسې ادارې شتون لري چې د مهاجرینو سره کار کولو کې تجربه لري. تاسو د خپل دندې په لټه کې کولای شئ خدمات وکاروئ. هغه دا دي: (www.catrobg.com) (www.radioactive.bg)نینی (ماشومان غلې کول) (www.nanny.bg) – د کورني کار پورې اړه لري، ځانګړي زده کړې او د کور ساتنه.Maistor Plus (www.maistorplus.com) – د ودانولو او بیاجوړولو کارونو پورې اړه لري.
تر ټولو مشهورې ګمارونکې شخصي ادارې چې د بلغاریا وګړي کاروي عبارت دي له:
Manpower (www.manpower.bg)
Easy Consult (www.easyconsultbg.com)
Hermes (www.hr-hermes.com)
Adecco Bulgaria (www.adeccobulgaria.com)
Horizons (www.horizons.bg)
Synectica (www.synecticaconsult.com/bg/)
.4 2 غیر دولتی سازمانونه
کاریټاس صوفیا د کډوالو لپاره د ځانګړي مرکز (کیرئر سنټر) لري چیرته چې تاسو کولای شئ د CV په جوړولو کې مرسته ترلاسه کړئ، د کار د مرکې پر مهال د چلند لپاره لارښوونې او لیواله کارمندانو ته مراجعه کولو کې مرسته ترلاسه کړئ. د کارګرۍ ځانګړی مرکز (کیرئر سنټر) د کارمندانو د شبکې سره کار کوي چې د مهاجرینو او بشري حالت درلودونکو په ګمارلو کې تجربه لري. دا د منظمې دندې غونېي هم تنظیموي، چیرې چې تاسو کولای شئ په مستقیم ډول د لیواله شرکتونو استازو سره لیدنه وکړئ. (د کاریټاس کیرټر مرکز په اړیکو کې، XII برخه وګورئ. غیر دولتی سازمانونه)د بلغاریا سور صلیب (BRC) کولای شي تاسو سره د CV پراختیا او ممکنه کار ورکوونکو ته په راجع کولو کې هم مرسته وکړي (د BRC د ائتلافي مرکز په اړیکو کې، XII برخه وګورئ. غیر دولتي سازمانونه)
- 3. کاري قرارداد لاسلیکول
– تاسو د کاري قرارداد لاسلیک لپاره لاندې اسناد ته اړتیا لرئ:- د هویت کارټ؛- که شتون ولري د تعلیمي او وړتیا سندونه؛- ستاسو د عمومي ډاکټر لخوا صادر شوی طبي سند چې تاسو د دې لپاره تصدیق کوي چې په صحي توګه د دندې لپاره مناسب یاست؛- د جزا ریکارډ سند، که یې غوښتنه شوې وي) د جاري کولو کړنلارې لپاره، II برخه وګورئ. د ملکې ثبت او هویت اسناد، 5.3 نقطه.)- کارمند مکلف دی چې د ملي عوایدو ادارې ته خبر ورکړي چې تاسو د قرارداد لاسلیک کولو څخه راپه دې خوا په درې ورځو کې ګمارل شوی یاست.- تاسو اړ یاست چې د لاسلیک شوي قرارداد کاپي ولرئ. لومړنی ګمارونکی چې تاسو په بلغاریا کې ګماري تاسو ته د خدمت د ریکارډ کتاب درکوي، په داسې حال کې چې په بلغاریا کې ستاسو ټول د کارموندنې تاریخ ډک وي. دا سند ستاسو د تقاعد د حقوقو او ستاسو د ټولې کاري تجربې په سمه توګه د تصدیق کولو اهدافو لپاره مهم دی.- نوټ: ډیری کارګمارونکي د میاشتني بانک لیږد په واسطه د خپلو کارکوونکو معاشونه تادیه کوي. ستاسو د معاش د ترلاسه کولو لپاره، تاسو اړ یاست چې د خپلې خوښې په بانک کې د بانکي حساب پرانیستلو ته اړتیا ولرئ. تاسو حق لرئ چې د کډوالو یا د بشردوستانه حیثیت لرونکي د بلغاریا د پېژندپاڼې سره وکړئ (دویم برخه وګورئ) د ملکي ثبت او د اسناد وګورئ. د ردولو په صورت کې، تاسو کولای شئ حقوقي مرستې وپلټئ (هغه سازمانونو لپاره چې وړیا حقوقي مرستې وړاندې کوي، XII برخه وګورئ. غیر دولتی سازمانونه).